Gangs of New York - Vrouwen stappen uit het decor

Meideles - Leela Corman

• 11 aug 2014

In Meideles van Leela Corman probeert de tweeling Esther en Fanya aan de Lower East Side te ontsnappen. Cormans stripverhaal verbindt daarbij de geschiedenis van het historisch gegroeide Europees antisemitisme met die van gedesillusioneerde immigranten die droomden van een beter leven in het rijke Amerika.

De Russisch-Joodse Isaac – vader van Esther en Fanya – moest vluchten nadat zijn familie was vermoord door soldaten op zoek naar goud. Hij belandt 1896 in New York om daar met een nichtje van een vriend te trouwen. Ze krijgen drie kinderen en een slecht huwelijk. Hij verdrinkt zijn verdriet over zijn verloren familie, zij staat bekend om haar vele buitenechtelijke uitstapjes. Met harde hand probeert de moeder de eigenzinnige tweeling naar haar hand te zetten. Het mislukt haar. Esther wordt respectievelijk danseres, prostituee en filmster, Fanya weigert te trouwen en zet zich in voor de vrouwenbeweging. Fanya wordt beroepsmatig "babymoordenaar". Ze ziet dit als noodoplossing totdat anticonceptie een vrije vrouwelijke seksualiteit toestaat. De tweeling groeit noodgedwongen uit elkaar: bij de een is geen ruimte voor materialisme, bij de ander niet voor sociaal activisme. 

Corman vertelt Meideles in een nuchtere stijl die helaas niet met de psychische ontwikkeling van de tweeling meegroeit. Naarmate de twee volwassener worden, was wat minder karikaturale uitbeelding wel prettig geweest. Nu blijft het perspectief soms kinderlijk, en wordt de afstand tussen lezer en personages te groot waar dit niet de bedoeling kan zijn. Niettemin wordt er niets geromantiseerd. Esthers seksuele ontwikkeling als prostituee, haar hoop op ware liefde die eindigt in het zich bewust laten uitbuiten, spelen een even belangrijke rol als de twijfelachtige moraal van Fanyas feministische opvoedster: niet iedereen is het waard om van de onderdrukking door het patriarchisme gered te worden.

Uiteindelijk blijkt Fanya de naïeve te zijn: pas laat beseft ze de waarheid over de familieverhoudingen, die haar dwingen ook haar eigen relatie tot Esther te herzien. Esther was namelijk lange tijd niets anders voor haar dan het toonbeeld van de onderdrukte vrouw, die zich vrijwillig onderwerpt aan het juk van de man. Corman kiest hiermee voor een interessante wending: niet de feministe maar de prostituee is diegene die 'het' doorheeft en succesvol is door een welbekende formule: ‘if you can't beat the system, be the system’. Ze kiest haar eigen weg en het is - spoiler alert - uiteindelijk de feministe die ten ondergaat aan de liefde waaraan ze wilde ontkomen door het burgerlijke ideaal van het huwelijk af te zweren.

Cormans portretteert een familie die niets wordt bespaard en vrouwen die ondanks elke kritiek voor zichzelf opkomen. Het ingebedde verhaal van Isaacs herinneringen aan Rusland toont dat het diepgewortelde Europees antisemitisme ook met de boot meereisde naar New York. Zonder enige vorm van kitsch vertelt Corman over de rafelrandjes van het bestaan van de New Yorkse immigranten en hierdoor laat ze zien dat deze periode meer te bieden heeft dan typische, romantische beeld van New York waarin mannen hun krachten met elkaar meten en vrouwen een decorstuk zijn. 

cover_128large__small

Meideles - Leela Corman
graphic novel
216 pagina's - € 19,90
ISBN 9789490759582
Uitgeverij Xtra