Marilyn Monroe: Tragedie en Mythe

My Week with Marilyn van Simon Curtis

Niels Vonberg • 28 jan 2012

Deze week komt er een nieuwe film uit over de beroemde actrice Marilyn Monroe (1926-1962). Haar verhaal is bekender dan haar films zijn – sterker nog, er zijn nogal wat Monroe-liefhebbers die zelfs nog nooit haar films hebben gezien. Dat is jammer, want Monroe was zeker een groot komisch talent (Some like it Hot, 1959), maar ze kon ook zwaarder rollen goed aan (The Misfits, 1961). Toch heeft het verhaal over de medicijnverslaving, de schoonheid en de verhouding met president Kennedy de overhand gekregen. Films en tv series als Norma Jean and Marilyn (1996) of Blonde (2001) Marilyn Monroe als sekssybool, Marilyn Monroe als getormenteerde ziel. Zou My Week with Marilyn daar nou echt iets aan toevoegen?

In deze film zijn we getuige van het (waargebeurde) verhaal van Colin Clark – een 23-jarige productie-assistent die meehelpt op de set van The Prince and The Showgirl (1957). Nog voordat Monroe aankomt in Engeland, waarde film wordt opgenomen, zijn de mensen – mannen én vrouwen – onder de indruk van haar. Dit is die ongelooflijk mooie actrice uit Amerika! Later blijkt op de set, dat Monroe ook onmogelijk kan zijn. Ze acteert met behulp van een coach – Paula Strasberg – en dat wordt niet door iedereen begrepen. Acteren is toch gewoon doen alsof? Ook wordt duidelijk dat Monroe pillen bij het leven slikt. Clark raakt langzaam, maar zeker steeds intiemer betrokkken bij het steeds groter wordende drama rondom Monroe.

My Week with Marilyn is gebaseerd op het dagboek dat Colin Clark bijhield tijdens zijn werk voor The Prince and the Showgirl. We krijgen daardoor niet zozeer alleen een portret van de acteurs Marilyn Monroe en Sir Laurence Olivier, maar vooral wordt er een blik geworpen op de filmindustrie die aan verandering onderhevig is. Strasberg, bijvoorbeeld, coacht Monroe op Method acting. Het is een methode waarbij acteren wordt gebaseerd op echte emoties en ervaringen. In de jaren ’50 was dat nieuw en zoals uit de film blijkt, ook onbegrepen. Ook zijn we getuige van een filmmaatschappij die hun acteurs – die met een werkcontract praktisch bezit van een filmmaatschappij - onder de duim wil houden. Maar het is duidelijk dat Monroe daar geen genoegen mee wil nemen. ‘We give her pills to control her’,  zegt één van de productiemedewerkers op de set. Op deze manier is zij niets meer dan een koe die flink leeggemolken moet worden, want ze is een ster voor wie mensen graag betalen.

Wat we uiteindelijk zien is niet alleen een romance tussen Clark en Monroe, maar vooral hoe Monroe zelf haar eigen status als filmster niet begrijpt. We zien haar huppelen, horen haar kirren, zien haar poseren, maar we zien óók haar onzekerheid en irritatie met haar collega’s. Tegelijkertijd weet ze niet hoe ze zichzelf met al die mensen om haar heen moet positioneren. Ze is een nieuw soort actrice en ze is een goede actrice, maar ze heeft geen flauw benul wat dat dan inhoudt.

Ook lijkt ze niet goed te begrijpen wanneer het acteursoptreden ophoudt. Wanneer een filmscene in The Prince and the Showgirl is afgelopen en de camera’s uitgaan, blijft Monroe gewoon dooracteren. Dan maar altijd een toneelstukje opvoeren, lijkt Monroe te denken, waardoor ze voor anderen als een mooie, zelfverzekerde vrouw overkomt. De balans tussen acteren en realiteit is soms ver te zoeken bij haar en dat is een tragedie die niet eerder zo explicitet is vertoond in een film over Monroe.

My Week with Marilyn geeft in principe de Monroe weer zoals het publiek haar kent. Niet één keer wordt in de film gerefereerd aan haar echte naam – Norma Jean Mortenson. Maar hoewel de film het ondertussen mythische karakter van Marilyn Monroe bevestigt en daaraan weinig verandert is dit misschien wel de meest menselijke en daardoor de meest realistische weergave: Marilyn Monroe, De Actrice.

My Week with Marilyn is nu overal in Nederland te zien.