Vrouwelijke sollicitanten benadeeld

Marlies Klooster • 5 jan 2009

Somber nieuws voor vrouwelijke managers in de Volkskrant van afgelopen weekend: vrouwen die solliciteren naar een leidinggevende functie worden dubbel benadeeld.

De Amerikaanse psychologen Phelan, Moss-Racusin en Rudman van de Rutgers Universiteit deden onderzoek naar de manier waarop vrouwelijke sollicitanten worden beoordeeld. Ze lieten mannen en vrouwen kijken naar video's van interviews met vrouwen die solliciteerden naar een baan als computerlabmanager. Er waren twee typen sollicitanten (zowel mannen als vrouwen): de taakgerichte (daadkrachtig, besluitvaardig, gericht op het werk) en de sociaalvaardige (sfeergevoelig, democratisch). De taakgerichte sollicitanten zeiden dingen als: ‘ik ben graag de baas’ en de sociaalvaardige jobzoekers zeiden bijvoorbeeld: ‘ik hoor graag ieders mening en kom dan tot een consensus’.

Wat blijkt? De sociaal vaardige mannen en vrouwen worden beiden afgewezen vanwege hun gebrek aan competentie. Maar in de groep taakgerichte sollicitanten geldt dat de mannen oké worden bevonden vanwege hun competentie en hun sociale vaardigheden terwijl de (taakgerichte) vrouwen worden afgewezen vanwege een lage beoordeling op sociale vaardigheden. Met andere woorden: de taakgerichte vrouw wordt te kattig gevonden, een bitch aldus de Volkskrant. Dat betekent dat vrouwen twee keer aan het kortste eind trekken en het dus eigenlijk nooit goed kunnen doen.
Prof. Ellemers van de Universiteit van Leiden is gespecialiseerd in het carrièreverloop van vrouwen en geeft in het artikel commentaar. Uit haar eigen onderzoek komen soortgelijke bevindingen. Voor alternatieve verklaringen zoals de verschillen tussen mannen en vrouwen of een gebrek aan ambitie bij vrouwen of een verschil in opleidingsniveau is volgens haar nooit bewijs gevonden. Stereotypering, zoals ook blijkt uit het onderzoek van de Rutgers Universiteit, is volgens Ellemers de belangrijkste oorzaak van het glazen plafond.

‘Vrouwen horen vriendelijk, meegaand en zachtaardig te zijn, mannen zijn doortastende beslissers. De eerste is een leider, de laatste niet. Ideeën over mannelijk en vrouwelijk gedrag zitten diep verankerd in de samenleving (ook bij vrouwen!)’, schrijft de Volkskrant. Ellemers raadt werkgevers aan voor duidelijke selectiecriteria te zorgen vooraf en niet alleen (onbetrouwbare) interviews te houden omdat tijdens een gesprek stereotype denkbeelden veel meer de ruimte krijgen. Een brief en cv of, nog beter, een assessment gericht op de specifieke vaardigheden voor de functie zijn stukken objectiever.

Het onderzoek is op te vragen via de website van Psychology of Women Quarterly.